Ο ψηφιακός κόσμος αναπτύσσεται ταχύτατα, οι εξελίξεις τρέχουν και εμείς λαχανιασμένοι προσπαθούμε να προλάβουμε, να προσαρμοστούμε και να προστατευτούμε. Το εγχείρημα είναι εξαιρετικά δύσκολο για τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά, οπότε κράτη και κυβερνήσεις προσπαθούν να βοηθήσουν με μέτρα που λαμβάνουν και αλλαγές που προωθούν. Η συζήτηση για το τι βοηθάει, τι λειτουργεί και τι είναι αποτελεσματικό είναι μεγάλη. Πάμε να δούμε τις αλλαγές που έχουν συμβεί και κάποιες που ίσως έρθουν:
Στην Ελλάδα:
Το κράτος ανοίγει την συζήτηση για την επίδραση του ψηφιακού κόσμου στην ζωή μας, στην ασφάλειά μας και στην ψυχική μας υγεία, συστήνοντας μια σειρά από αλλαγές και νέες εφαρμογές που αφορούν στην χρήση που κάνουν παιδιά και έφηβοι.
- Ψηφιακή ενηλικίωση στα 15, πρακτικά αυτό σημαίνει πως γονείς και κηδεμόνες θα μπορούν να ρυθμίζουν την χρήση του διαδικτύου για παιδιά και εφήβους που είναι κάτω από αυτήν την ηλικία.
- Ιστοσελίδα parco.gov.gr: ψηφιακός χώρος ενημέρωσης των γονιών αναφορικά με τις αλλαγές και τις επιλογές που έχουν, προκειμένου να βοηθήσουν τα παιδιά τους να περιορίσουν την χρήση.
- Kids Wallet: εφαρμογή που θα εγκαθίσταται στο κινητό των παιδιών και θα λειτουργεί σαν ψηφιακό πορτοφόλι, η ηλικία του παιδιού θα μπορεί να πιστοποιείται και οι γονείς θα μπορούν να ελέγχουν τις εφαρμογές που χρησιμοποιούν τα παιδιά τους, καθώς και τον χρόνο που περνούν στο διαδίκτυο.
Η ιστοσελίδα parco.gov.gr είναι ήδη ενεργή και μπορεί κάποιος να μπει και να ενημερωθεί, η εφαρμογή Kids Wallet αναμένεται να μπει σε λειτουργία μέσα στον Απρίλη 2025 και η θεσμοθέτηση της ψηφιακής ενηλικίωσης στα 15 έτη αναμένεται να γίνει μέσα στο έτος. Οι πρώτες αντιδράσεις είναι θετικές και περιμένουμε την εφαρμογή των μέτρων για να δούμε πως λειτουργούν στην πράξη.
Σε παγκόσμιο επίπεδο:
Αυστραλία: ψηφίστηκε νόμος για την απαγόρευση χρήσης των social media σε παιδιά και εφήβους μέχρι 16 ετών. Οι συζητήσεις γύρω από το θέμα είναι πολλές και ποικίλουν ως προς την θεματολογία. Κάποιοι κάνουν λόγο για παραβίαση των δικαιωμάτων των παιδιών, άλλοι για πιθανή αναποτελεσματικότητα του μέτρου και πολλοί γονείς αναφέρουν ότι νιώθουν ανακούφιση, καθώς εκδηλώνουν ανησυχίες για την επίδραση που θα μπορούσαν να έχουν τα social media στην ψυχική υγεία των παιδιών τους. Αξιοσημείωτο είναι όμως πως, σε πρόσφατη δημοσκόπηση, το 77% των Αυστραλών φάνηκε να συμφωνεί με το νέο νόμο.
ΗΠΑ: εξετάζεται το ενδεχόμενο να απαγορευτεί η χρήση του TikTok. Μέχρι τις 19 Ιανουαρίου το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ θα αποφασίσει εάν θα εφαρμοστεί ο νόμος που ψηφίστηκε πέρσι, σύμφωνα με τον οποίο η ιδιοκτήτρια εταιρεία του TikTok, ByteDance είναι υποχρεωμένη να πουλήσει την πλατφόρμα ως τις 19 Ιανουαρίου, διαφορετικά η λειτουργία της θα απαγορευτεί στη χώρα. Η βασική ανησυχία είναι η ενδεχόμενη χειραγώγηση των Αμερικανών πολιτών από την Κίνα, μέσω του αλγόριθμου του TikTok.
Όπως και να ακούμε αυτές τις αλλαγές, όποια θέση και αν παίρνουμε, είναι χρήσιμο να θυμόμαστε πως ο ψηφιακός κόσμος είναι περίπλοκος, μπορεί να μας δώσει πολλές χαρές, ταυτόχρονα όμως μπορεί να και είναι πηγή πολλών απειλών. Στον ψηφιακό κόσμο υπάρχουν όλοι, εταιρείες που θέλουν να πουλήσουν, πολιτικοί που θέλουν να επηρεάσουν, άνθρωποι που θέλουν να εξουσιάσουν, άλλοι που θέλουν να εκμεταλλευτούν, να στεναχωρήσουν, κτλ., δυστυχώς στο διαδίκτυο είναι πιο δύσκολο να τους εντοπίσεις, να διατηρήσεις την κριτική σου σκέψη και να κρατήσεις τις αποστάσεις σου, όπου χρειάζεται. Ο καθημερινός χρήστης είναι πολύ δύσκολο να καταφέρει να τα διαχειριστεί όλα αυτά μόνος του (πόσο μάλλον αν είναι ανήλικος), γι΄αυτό και χρειάζεται το κάθε κράτος να μεριμνήσει για την προστασία του, με ένα τρόπο που δεν θα περιορίζει την ελευθερία του αλλά δεν θα τον εκθέτει και σε απειλές που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνος του.
Το θέμα είναι μεγάλο και αφήνει πολύ χώρο για προβληματισμό, ένα επίκαιρο βιβλίο που θα μπορούσε να βοηθήσει τον καθημερινό χρήστη να κατανοήσει καλύτερα αυτά τα ζητήματα είναι το “Digital Detox: Η πολιτικής της αποσύνδεσης από το Internet“, στο οποίο η πανεπιστημιακός Styvertsen Trine αναλύει και συζητά με απλό και κατατοπιστικό τρόπο για αυτά τα θέματα.
