Εάν είσαι από αυτούς που αναζητούν τρόπους να αποσυνδεθούν για λίγες ώρες από τον ψηφιακό κόσμο, σίγουρα έχεις διαβάσει λίστες με ιδέες για το πως μπορείς να το επιτύχεις αυτό.
Στις λίστες αυτές περιλαμβάνονται ιδέες που έχουν σχέση με την επαφή με τη φύση, την επιστροφή στα αναλογικά μέσα (π.χ. ρολόι-ξυπνητήρι), την άσκηση, την επικοινωνία και επαφή με τους άλλους κ.α. Πάντα μέσα στις λίστες αυτές, θα βρεις και προτάσεις για πράγματα που μπορείς να κάνεις με τα χέρια σου – π.χ. χειροτεχνίες, μαγειρική, ζωγραφική.
Η δημιουργία ήταν πάντα ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητας του ανθρώπου από την αρχή του κόσμου, τόσο ως ανάγκη για επιβίωση (π.χ. κατασκευή εργαλείων, δημιουργία στέγης, παραγωγή σκευών), όσο και για τη δημιουργική έκφραση μέσα από την τέχνη.
Τι εννοούμε με τον όρο δημιουργία (making);
Η δημιουργία είναι ένας όρος «ομπρέλα», μια λέξη δηλαδή που περιλαμβάνει και ενώνει πολλές διαφορετικές έννοιες. Με τον όρο δημιουργία, αναφερόμαστε τόσο στην τέχνη και τη χειροτεχνία, όσο και σε οτιδήποτε μπορεί κανείς να φτιάξει με τα χέρια του.
Δημιουργώ κάτι όταν πλέκω ή ράβω, όταν φτιάχνω κάτι από πηλό, όταν ζωγραφίζω, σκαλίζω τον κήπο ή φτιάχνω κέικ στην κουζίνα μου.
Όλοι οι άνθρωποι γεννιόμαστε δημιουργοί. Η λέξη δημιουργός δεν μπορεί παρά να είναι αλληλένδετη με τη λέξη άνθρωπος.
Δημιουργώ = σχεδιάζω, κατασκευάζω, σκαλίζω, παίζω, ανακαλύπτω, φτιάχνω, εφευρίσκω
Ποια είναι τα οφέλη της δημιουργίας;
Η δημιουργία μας βοηθάει στο να συνδεθούμε:
1. Με τον εαυτό μας και να τον κατανοήσουμε καλύτερα
2. Με το παρελθόν και τους προγόνους μας
3. Με τη φύση και το περιβάλλον
Το σημαντικότερο όλων είναι ότι μας βοηθάει να ενώσουμε τα χέρια με την καρδιά και το μυαλό μας. Για αυτό το λόγο, οποιουδήποτε είδους δημιουργία έχει και ευεργετικές ιδιότητες.
Έχει αποδειχτεί ότι μέσα από την δημιουργία μπορούμε να μειώσουμε το στρες, να θεραπευτούμε από τραυματικές εμπειρίες, να βελτιώσουμε την μνήμη και τις νοητικές δεξιότητές, ακόμη και να καθυστερήσουμε την γήρανση του μυαλού μας. Η δημιουργία έχει την ίδια επίδραση στον εγκέφαλό μας που έχει και ο διαλογισμός και συχνά έχει παρατηρηθεί ότι μπορεί να λειτουργήσει και σαν φυσικό αντικαταθλιπτικό.
Πως συνδέεται η δημιουργία με το Digital Detox
Όσο συνεχίζονται οι μελέτες επάνω στο θέμα, η λίστα με τα οφέλη της δημιουργίας μεγαλώνει, όσο μεγαλώνει και η ανάγκη μας να τη βάλουμε στη ζωή μας.
Τα παλαιότερα χρόνια, η καθημερινότητα των ανθρώπων ήταν γεμάτη από δημιουργία. Αυτό συνέβαινε είτε με την μορφή του επαγγέλματος που είχε ο καθένας (αγρότης, τσαγγάρης, αγγειοπλάστης, ξυλουργός κτλ), είτε ως ενασχόληση με τις δουλειές του σπιτιού (μαγείρεμα, μαντάρισμα) ή ακόμα και σαν χρόνος ξεκούρασης και κοινωνικοποίησης (πλέξιμο, κέντημα κτλ).
Σήμερα όλος ο χρόνος που θα αντιστοιχούσε στη δημιουργία έχει αντικατασταθεί από τα έτοιμα προϊόντα.
Οι περισσότεροι από εμάς δουλεύουμε μπροστά σε μια οθόνη χωρίς να παράγουμε κάτι απτό στο τέλος της ημέρας μας. Αγοράζουμε έτοιμα προϊόντα και συχνά αναθέτουμε τις δουλειές του σπιτιού σε τρίτους (τρώμε delivery, στέλνουμε τα ρούχα στο καθαριστήριο κτλ).
Το αποτέλεσμα; Η δημιουργία έχει σχεδόν εκλείψει από την ζωή μας.
Παράλληλα έχει αυξηθεί πάρα πολύ η χρήση της οθόνης και των ψηφιακών μέσων μαζί με όλες τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει αυτό στον οργανισμό και στην ζωή μας. Ο συνδυασμός των δύο αυτών συνθηκών (η απουσία δημιουργικής διαδικασίας και η αύξηση χρήσης των ψηφιακών μέσων) οδηγούν σε προβλήματα όπως η διάσπαση προσοχής, το συνεχόμενο στρες, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η απώλεια υπομονής, η αποσύνδεση από τον εαυτό μας ή τους άλλους.
Σε όλα τα παραπάνω μοιάζει να είναι ισχυρό αντίδοτο η δημιουργία και πιο συγκεκριμένα η mindful δημιουργία. Για να μάθεις περισσότερα για το Mindfulness μπορείς να διαβάσεις το άρθρο «Τι είναι το Mindfulness (ενσυνειδητότητα).
Πως μας βοηθάει;
Όσο περισσότερο χρόνο ασχολούμαστε με τη δημιουργία και όσο περισσότερο συγκεντρωμένοι και απορροφημένοι είμαστε σε αυτό που κάνουμε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, τόσο πιο πολύ βοηθάμε το μυαλό μας να ξεκουραστεί, να επουλωθεί και να αναπτυχθεί, αντιστρέφοντας τις βλαβερές επιπτώσεις της παρατεταμένης χρήσης της οθόνης.
Με την δημιουργία:
- Ξυπνάμε τις αισθήσεις μας
- Τονώνουμε την αυτοπεποίθησή μας
- Εξασκούμαστε στην υπομονή
- Κατεβάζουμε ρυθμούς
- Μαθαίνουμε να συγκεντρωνόμαστε σε μια δραστηριότητα
Σκοπός του Digital Detox είναι να αποσυνδεθούμε από τα ψηφιακά μέσα τόσο και με τέτοιο τρόπο, ώστε να καταφέρουμε να βρούμε την ισορροπία στη χρήση τους και στη θέση τους στη ζωή μας. Ένας από τους ιδανικούς τρόπους, λοιπόν, για να το επιτύχουμε αυτό είναι να επαναφέρουμε την διαδικασία της δημιουργίας στην καθημερινότητά μας.
Πως μπορώ να βάλω το making στην καθημερινότητά μου;
Για να φέρεις ξανά την δημιουργία στη ζωή σου δεν χρειάζεται να τρέξεις να γραφτείς σε άπειρα σεμινάρια χειροτεχνίας, να γίνεις ο επόμενος Masterchef ή ο πιο επίμονος κηπουρός. Όπως και σε όλα, οι λέξεις κλειδιά είναι: η ισορροπία και το μέτρο.
Αρκεί να αναγνωρίσεις την απουσία αυτή από την καθημερινότητά σου και να βρεις τρόπους να αφιερώνεις έστω μερικά λεπτά της ημέρας σου, φτιάχνοντας κάτι με τα χέρια σου.
Συχνά ακούμε τους ανθρώπους να λένε ότι: «Α! Δεν είναι για μένα οι χειροτεχνίες, εμένα δεν πιάνουν τα χέρια μου, ούτε μια ίσια γραμμή δεν μπορώ να κάνω». Κατά βάθος ξέρουμε όλοι ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Παρατηρείστε για παράδειγμα ένα παιδί όταν δημιουργεί. Χωρίς να νοιάζεται τόσο για το τελικό αποτέλεσμα, ξέρει να απολαμβάνει τη διαδικασία της δημιουργίας.
Ναι, υπάρχουν κάποιοι που έχουν περισσότερο ταλέντο στη ζωγραφική ή στην μαγειρική, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι υπόλοιποι δεν αξίζει τον κόπο να ασχοληθούν καν.
- Ξεκίνα κάνοντας μια λίστα με όσα θα σε ευχαριστούσαν να τα δοκιμάσεις.
- Βγάλε από το μυαλό σου ότι κάποιος θα σε κρίνει για αυτό που θα δημιουργήσεις ή ότι χρειάζεται να είναι το αποτέλεσμα «κάπως» για να έχει αξία αυτό που θα φτιάξεις.
- Πειραματίσου με διαφορετικές τεχνικές και υλικά και βρες αυτό που ταιριάζει σε σένα και σε ευχαριστεί. Ξεκίνα από κάπου που νιώθεις πιο οικεία, όπως π.χ. την κουζίνα, ή τη ζωγραφική ή ακόμα και τον πηλό.
Μερικές ιδέες για να βάλεις τη δημιουργία στη ζωή σου
Έτσι, την επόμενη φορά που θα θελήσεις να πιάσεις το κινητό σου για να ξεκινήσεις το ασταμάτητο scrolling, χάνοντας την αίσθηση του χρόνου, μπορείς να δοκιμάσεις το πλέξιμο ή το κέντημα.
- Αντί να αγοράσεις έτοιμο τον καφέ και την τυρόπιτά σου το πρωί, δοκίμασε να τα ετοιμάσεις εσύ ο ίδιος. Ναι, μπορείς να ανοίξεις και φύλλο, αν το δοκιμάσεις!
- Στο τέλος της ημέρας αντί να χαλαρώσεις στον καναπέ σου μπροστά στο Netflix βλέποντας συνεχόμενα 4 ώρες σειρές, βάλε χαλαρωτική μουσική και βγάλε ξυλομπογιές ή μαρκαδόρους και χρωμάτισε σε ένα βιβλίο με έτοιμα σχέδια.
- Στην επόμενη συγκέντρωση σε σπίτι φίλων, κανονίστε να βρεθείτε με σκοπό να φτιάξετε κάτι όλοι μαζί παρέα – ένα κολλάζ με φωτογραφίες για κάποιον φίλο, ένα πάπλωμα από αναμνηστικά μπλουζάκια για την φίλη που μετακόμισε σε καινούργιο σπίτι κτλ.
- Και φυσικά, αν είναι κάτι που θέλεις, ξεκίνα ένα καινούργιο χόμπι δημιουργίας, όπως η ραπτική ή η αγγειοπλαστική.
Για περισσότερες ιδέες για το πως μπορεί η δημιουργία να σε βοηθήσει στην εύρεση της ψηφιακής σου ισορροπίας, παρακολούθησε τα νέα μας με την εγγραφή σου στο newsletter μας, ή επισκέψου το www.learn2craft.gr όπου θα βρεις ενδιαφέρουσες ιδέες για το πως να ξεκινήσεις με ένα νέο χόμπυ χειροτεχνίας!
(*) Γράφει από την ομάδα του Digital Detox Experience, η Ελίνα Αντωνοπούλου, Crafts Expert. Περισσότερα για εκείνη: Learn2craft.gr