Το Τik Τok μπήκε δυναμικά στην «οικογένεια» των social media και μάλλον ήρθε για να μείνει! Φαίνεται πως είναι το μέσο κοινωνικής δικτύωσης στο οποίο το κοινό δαπανά τον περισσότερο χρόνο του, ειδικότερα στις ηλικίες 16-24 ετών.
To Tik Tok μπορεί να γιορτάζει τα τέταρτα γενέθλια του φέτος, αλλά φαίνεται ότι η επιτυχία του έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία καθώς ξεκινώντας από τις νεότερες ηλικίες, έχει καταφέρει να κερδίσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού παγκοσμίως. Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα παιδιά ηλικίας 4-15 ετών περνούν περίπου 69’ την ημέρα απλά βλέποντας videos στο συγκεκριμένο μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Τι είναι το Tik Tok;
Το Τik Τok είναι μια πλατφόρμα που αποτελείται από ολιγόλεπτα videos. Μπαίνοντας κανείς στην εφαρμογή, συμπληρώνει τα στοιχεία του και μπαίνει κατευθείαν στη δράση! Αρχικά, βλέπει κατευθείαν ένα video 15’’ από κάποιον άγνωστο ή celebrity, το οποίο με ένα άγγιγμα μπορεί να αλλάξει και έτσι ο χρήστης μπορεί να περιηγείται διαρκώς σε ολιγόλεπτα videos. Τα 15’’ είναι ικανός χρόνος για να μη βαρεθεί κανείς, να μην προλάβει να σκεφτεί αυτό που βλέπει αλλά και να χαλαρώσει αρκετά ώστε να θέλει να δει και το επόμενο, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο μια ρουτίνα που επαναλαμβάνεται και που κάνει το χρήστη να νιώθει άνετα και διασκεδαστικά.
Αυτό αντίστοιχα δημιουργεί μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει ώρες, καθώς τα videos δεν συγκεντρώνονται σε κάποιο «πύργο ελέγχου» του χρήστη, όπως γίνεται με τα υπόλοιπα social media (μέσω του timeline), συνεπώς δεν σταματούν ποτέ. Ο χρήστης με τη βοήθεια του αλγορίθμου του Tik Tok βλέπει σχετικά videos συνεχώς και λαμβάνει διαρκώς πάρα πολλές πληροφορίες ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση.
Ο Αλγόριθμος του Tik Tok
Όταν το Instagram εμφανίστηκε όλοι μιλούσαν για το κοινωνικό μέσο που θα ανέτρεπε τα πάντα καθώς έχει ως κύριο χαρακτηριστικό του την εικόνα και το video. Αυτό παρέμεινε, αλλά το Tik Tok αποφάσισε να κάνει και το «επόμενο» βήμα. Ποιο ήταν αυτό; Να μπορεί να δημιουργήσει κανείς videos που πρωταγωνιστεί και να τα δουν σε όλο τον κόσμο, ενώ δεν χρειάζεται να σκεφτεί το concept, χρησιμοποιώντας και ανακυκλώνοντας τις ιδέες των χρηστών. Η διαδικασία της «τυχαίας» επιλογής εμφάνισης videos από όλο τον κόσμο, το κάνει ασύγκριτα μοναδικό. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι και ο χρόνος που μπορεί να περάσει κανείς στην εφαρμογή χωρίς να το καταλαβαίνει, ασύγκριτα μεγάλος!
O αλγόριθμος του Tik Tok είναι εκείνος που τον διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα μέσα. Εξελίσσεται όσο παρακολουθεί κανείς, με τα αποτελέσματα να είναι εντυπωσιακά. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται ότι όσο ο χρήστης βλέπει videos που τον ενδιαφέρον, ο αλγόριθμος του εμφανίζει ακόμα πιο «συμβατό» υλικό με την προσωπικότητά του.
Άμεση πρόσβαση στο περιεχόμενο
Μόλις μπαίνεις στην εφαρμογή, το πρώτο που βλέπεις είναι ένα video. Δεν χρειάζεται να έχεις τον έλεγχο, να επιλέξεις τι θέλεις να δεις, τι προτιμάς, να κουραστείς για αυτό όπως στις υπόλοιπες πλατφόρμες. Όπως το ίδιο το Τik Τok αναφέρει: «ο στόχος του είναι να δείχνει την δημιουργικότητα, τη γνώση και τις σημαντικές στιγμές των ανθρώπων», και σε αυτή την πολιτική «χτίζει» και τη σύνδεσή του με το κοινό. Γιατί ενώ θέλει να προωθήσει την δημιουργικότητα, χρησιμοποιεί videos των 15’’ και όχι περισσότερο; Αυτό συμβαίνει γιατί ο χρήστης των social media έχει εκπαιδευτεί στη χρήση τέτοιου είδους πλατφόρμων, με αποτέλεσμα να βαριέται πολύ εύκολα. Με αυτό τον τρόπο, ο χρήστης δεν προλαβαίνει να βαρεθεί, βλέπει περιεχόμενο που σίγουρα τον ενδιαφέρει, δεν προλαβαίνει να σκεφτεί και αφήνει τον έλεγχο στην επιλογή του αλγορίθμου.
Που είναι το πρόβλημα;
Τα 15’’ του κάθε video και τα συναισθήματα
Σε 15’’ οι χρήστες προσπαθούν να συγκεντρώσουν όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούν. Οι πληροφορίες που λαμβάνουμε και τις θεωρούμε ενδιαφέρουσες, αποτελούν τροφή για την ντοπαμίνη στον εγκέφαλο μας. Συνεπώς, δημιουργούν το ίδιο συναίσθημα με τη ζάχαρη, τα λιπαρά ή το αλάτι. Ενεργοποιούν εκείνο το τμήμα του εγκεφάλου μας που μας κάνει να τα ζητάμε συνεχώς!
Η αίσθηση σύνδεσης με ανθρώπους από όλο το κόσμο με κοινά ενδιαφέροντα, η δυνατότητα να μένει κανείς ανώνυμος και άγνωστος μεταξύ αγνώστων ενώ ταυτόχρονα μοιράζεται τόσες πολλές πληροφορίες, η αίσθηση της διαρκούς πρόκλησης για τη σύγκριση με τους άλλους, δημιουργούν την αίσθηση του εθισμού στη χρήση της πλατφόρμας.
Η εικόνα του εαυτού
Ένα ακόμη θέμα το οποίο θίγεται από τη χρήση της πλατφόρμας είναι η σύνδεση της με την αυτοεκτίμηση. Πως οι νεαρές ηλικίες λαμβάνουν άμεσα το θαυμασμό, την αποδοκιμασία ή την χαρά μέσα από την εικόνα τους εκεί. Όπως συμβαίνει και με τα περισσότερα social media.
Πώς η αίσθηση «Μην χάσω τις εξελίξεις»- FOMO (Fear Of Missing Out) μας δημιουργεί την αναγκαιότητα της διαρκούς συνδεσιμότητας. Ας προσπαθήσουμε να βρίσκουμε την ισορροπία σε ότι χρησιμοποιούμε και κάνουμε, το ίδιο και με αυτή την εφαρμογή.
Μάλιστα, το ίδιο το Tik Tok, μετά από την παρότρυνση των ειδικών, έχει ενσωματώσει μια λειτουργία πρόσφατα, που ονομάζεται digital wellbeing και βοηθάει στην αξιολόγηση και μέτρηση του χρόνου που βρισκόμαστε στην εφαρμογή.
Η ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων
Το σημαντικότερο και το πιο ανησυχητικό όλων όμως είναι ότι φαίνεται πως το Tik Tok δεν χρησιμοποιεί μόνο θεμιτά μέσα για να λειτουργεί σωστά ο αλγόριθμός του. Το τελευταίο έτος, οι ιδρυτές του Tik Tok έχουν βρεθεί με αρκετά πρόστιμα για την καταπάτηση των προσωπικών δεδομένων των χρηστών τους, τη χρήση τους και την εκμετάλλευση τους, καθώς το μεγαλύτερο ηλικιακό τους group είναι τα παιδιά.
Ακόμα, φαίνεται ότι είναι πολύ ευάλωτο στις επιθέσεις από hackers, όπου μπορούν εύκολα να λάβουν προσωπικά δεδομένα και στοιχεία από τους χρήστες. Αυτό είναι πολύ ανησυχητικό ειδικότερα για τις νέες ηλικίες που το χρησιμοποιούν.
Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι πως τον Ιούνιο του 2020, η Apple ανακοίνωσε πως το Tik Tok «διαβάζει» και αντιγράφει τα τελευταία αντίγραφα των σημειώσεων στο smartphone του χρήστη ώστε να δημιουργήσει ακόμα πιο «δυνατό» αλγόριθμο (!), φυσικά, ταυτόχρονα δημιούργησε και την κατάλληλη ενημέρωση ασφαλείας για τους χρήστες.
Το ερώτημα είναι, όταν το Tik Tok «συμμορφωθεί» με όλους τους κανόνες προστασίας των προσωπικών δεδομένων, θα συνεχίσει να προσφέρει τόσο ενδιαφέρον περιεχόμενο; Μένει να το ανακαλύψουμε το επόμενο διάστημα!
Έως τότε… be safe online & offline!
(*) Γράφει από την ομάδα του Digital Detox Experience, η Βανέσα Ματσούκα.