Το «μπλε φως» είναι εκείνο που εκπέμπουν οι οθόνες από τις ψηφιακές μας συσκευές όταν τις χρησιμοποιούμε. Όπως φαίνεται στο δημοσίευμα του Harvard Health Letter, μάλλον επηρεάζει περισσότερο από όσο νομίζουμε την υγεία μας.
Το φυσικό φως του ήλιου βοηθάει στην καλή σωματική και ψυχική μας υγεία. Βελτιώνει τη διάθεσή μας καθώς μας προμηθεύει με τις απαραίτητες βιταμίνες που χρειαζόμαστε. Από την άλλη πλευρά, το τεχνητό φως συνδέεται με τα αντίθετα αποτελέσματα. Ο οργανισμός το αντιλαμβάνεται σαν κάτι διαφορετικό και προσπαθεί να προσαρμοστεί στις συνθήκες του. Αν εκτεθούμε στο τεχνητό φως (βλ. λάμπες κλπ) κατά τη διάρκεια της νύχτας, διάφορες λειτουργίες του οργανισμού (π.χ. η όρεξη για φαγητό) επηρεάζονται σημαντικά. Αν όμως εκτεθούμε στο μπλε φως από κάποια οθόνη υπολογιστή, κινητό κλπ. φαίνεται ότι οι λειτουργίες μας επηρεάζονται αρνητικά έως και δύο φορές περισσότερο.
Βιολογικό ρολόι
Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι η έκθεση στο «μπλε» φως από τις συσκευές μας αποσυντονίζει το βιολογικό μας ρολόι που συνδέεται με τις περισσότερες λειτουργίες του οργανισμού μας. Το βιολογικό μας ρολόι με τη σειρά του ρυθμίζεται από τον «κιρκάδιο ρυθμό», ο οποίος μας βοηθάει να καταλαβαίνουμε πότε είναι απαραίτητο να κοιμηθούμε, να γυμναστούμε, να φάμε κλπ (περισσότερα για τον κιρκάδιο ρυθμό μπορείς να διαβάσεις εδώ).
Ο ύπνος
Στην έρευνα του Harvard Health Letter, παρατηρήθηκε ότι η βασική λειτουργία που επηρεάζεται από το μπλε φως που εκπέμπουν οι ψηφιακές συσκευές είναι ο ύπνος. Όταν ερχόμαστε σε επαφή λίγο πριν τον ύπνο με το μπλε φως των οθονών, ο κιρκάδιος ρυθμός αποσυντονίζεται και δημιουργεί στον οργανισμό την αίσθηση ότι η ημέρα έχει περισσότερες ώρες. Συνεπώς, μπορεί ξαφνικά να σταματήσουμε να νυστάζουμε ή να επηρεαστεί η ποιότητα του ύπνου μας. Ο οργανισμός μας νομίζει ότι δεν είναι ακόμα η κατάλληλη ώρα για να κοιμηθούμε καθώς το βιολογικό μας ρολόι έχει επηρεαστεί. Ακόμη, ο κιρκάδιος ρυθμός συνδέεται με την έκκριση της ορμόνης μελατονίνης, η οποία βοηθάει στη διατήρηση της ισορροπίας σε διάφορες λειτουργίες του οργανισμού. Οι νεότερες έρευνες δείχνουν πως τα χαμηλά επίπεδα της μελατονίνης μπορεί να συνδέονται με αρνητικές συνέπειες, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης ακόμα και με διάφορες μορφές καρκίνου.
Τι μπορούμε να κάνουμε όμως για να αποφύγουμε το φως των ψηφιακών μας συσκευών το βράδυ;
- Αποφεύγουμε να κοιτάμε οθόνες με έντονο φως 2-3 ώρες πριν τον ύπνο ή να χαμηλώνουμε στο ελάχιστο την φωτεινότητα τους.
- Προσπαθούμε να μην κοιμόμαστε με ανοιχτή την τηλεόραση ή τον υπολογιστή.
- Χρησιμοποιούμε τα ειδικά γυαλιά που προστατεύουν από τις μπλε ακτίνες που εκπέμπονται από τις ψηφιακές συσκευές (anti-blue light glasses) όταν βρισκόμαστε για αρκετή ώρα μπροστά από κάποιον υπολογιστή ή το κινητό μας. Τα συγκεκριμένα γυαλιά αποδεδειγμένα σταματούν ή μειώνουν την έκθεση στο μπλε φως.
- Προσπαθούμε να βρισκόμαστε σε μέρος που είναι εκτεθειμένο στον ήλιο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό βοηθάει στην ενίσχυση της ικανότητας του οργανισμού να αντιλαμβάνεται ποια ώρα της ημέρας είναι και έτσι μας βοηθάει να κοιμηθούμε πιο ήρεμα το βράδυ.
(*) Γράφει από την ομάδα του Digital Detox Experience η Βανέσα Ματσούκα.